Хуткі старт

Вітаем вас у дакументацыі React! Гэтая старонка пазнаёміць вас з 80% канцэпцый React, якімі вы будзеце карыстацца кожны дзень.

You will learn

Як ствараць і ўкладаць кампаненты
Як дадаваць разметку і стылі
Як адлюстроўваць даныя
Як адлюстроўваць умовы і спісы
Як рэагаваць на падзеі і абнаўляць экран
Як абменьвацца данымі паміж кампанентамі

Стварэнне і ўкладанне кампанентаў

Праграмы на React складаюцца з кампанентаў. Кампанент — гэта частка UI (карыстальніцкага інтэрфейсу), якая мае ўласную логіку і знешні выгляд. Кампанент можа быць маленькім, як кнопка, або вялікім, як цэлая старонка.

Кампаненты React — гэта функцыі JavaScript, якія вяртаюць разметку:

function MyButton() {
  return (
    <button>Я — кнопка</button>
  );
}

Цяпер, калі вы аб’явілі MyButton, вы можаце ўкласці яго ў іншы кампанент:

export default function MyApp() {
  return (
    <div>
      <h1>Вітаю ў маёй праграме</h1>
      <MyButton />
    </div>
  );
}

Звярніце ўвагу, што <MyButton /> пачынаецца з вялікай літары. Такім чынам вы разумееце, што гэта кампанент React. Назвы кампанентаў React заўсёды павінны пачынацца з вялікай літары, а тэгі HTML — з малой.

Паглядзіце на вынік:

Fork

function MyButton() {
  return (
    <button>
      Я — кнопка
    </button>
  );
}

export default function MyApp() {
  return (
    <div>
      <h1>Вітаю ў маёй праграме</h1>
      <MyButton />
    </div>
  );
}

Ключавыя словы export default вызначаюць асноўны кампанент у файле. Калі вы не знаёмыя з некаторымі часткамі сінтаксісу JavaScript, MDN і javascript.info маюць выдатныя матэрыялы на гэтую тэму.

Напісанне разметкі з дапамогай JSX

Сінтаксіс разметкі, які вы бачылі вышэй, называецца JSX. Ён неабавязковы, але большасць праектаў React выкарыстоўваюць JSX для зручнасці. Усе інструменты, якія мы рэкамендуем для лакальнай распрацоўкі падтрымліваюць JSX.

JSX больш строгі, чым HTML. Вы павінны закрываць такія тэгі, як <br />. Таксама ваш кампанент не можа вяртаць некалькі тэгаў JSX. Іх трэба змясціць у агульны бацькоўскі элемент, напрыклад <div>...</div> або пустую абгортку <>...</>:

function AboutPage() {
  return (
    <>
      <h1>Пра мяне</h1>
      <p>Вітаю.<br />Як маецеся?</p>
    </>
  );
}

Для таго, каб перанесці вялікую колькасць HTML у JSX, можна выкарыстоўваць анлайн-канвертар.

Дадаванне стыляў

У React клас CSS вызначаецца з дапамогай className. Ён працуе гэтак жа, як атрыбут class у HTML:

<img className="avatar" />

Затым вы прапісваеце правілы CSS для яго ў асобным файле CSS:

/* У вашым CSS */
.avatar {
  border-radius: 50%;
}

React не вызначае, як дадаваць файлы CSS. У самым простым выпадку вы дадасце тэг <link> у ваш HTML. Калі вы выкарыстоўваеце інструмент зборкі або фрэймворк, звярніцеся да яго дакументацыі, каб даведацца, як дадаць файл CSS у ваш праект.

Адлюстраванне даных

JSX дазваляе дадаваць разметку ў JavaScript. Фігурныя дужкі дазваляюць вам «вярнуцца» ў JavaScript, каб вы маглі ўставіць некаторую пераменную з вашага кода і паказаць яе карыстальніку. Напрыклад, код ніжэй пакажа user.name:

return (
  <h1>
    {user.name}
  </h1>
);

Вы таксама можаце выкарыстоўваць JavaScript у атрыбутах JSX. Для гэтага вам трэба паставіць фігурныя дужкі замест двукоссяў. Напрыклад, className="avatar" перадае радок "avatar" як клас CSS, а src={user.imageUrl} счытвае значэнне пераменнай JavaScript user.imageUrl і перадае гэта значэнне як атрыбут src:

return (
  <img
    className="avatar"
    src={user.imageUrl}
  />
);

Вы таксама можаце выкарыстоўваць больш складаныя выразы ў фігурных дужках JSX, напрыклад, канкатэнацыю радкоў:

Fork

const user = {
  name: 'Hedy Lamarr',
  imageUrl: 'https://i.imgur.com/yXOvdOSs.jpg',
  imageSize: 90,
};

export default function Profile() {
  return (
    <>
      <h1>{user.name}</h1>
      <img
        className="avatar"
        src={user.imageUrl}
        alt={'Фота ' + user.name}
        style={{
          width: user.imageSize,
          height: user.imageSize
        }}
      />
    </>
  );
}

У прыведзеным вышэй прыкладзе style={{}} — гэта не спецыяльны сінтаксіс, а звычайны аб’ект {} у фігурных дужках JSX style={ }. Вы можаце выкарыстоўваць атрыбут style, калі вашы стылі залежаць ад пераменных JavaScript.

Умоўны рэндэрынг

У React не існуе спецыяльнага сінтаксісу для апісання ўмоў, замест гэтага можна выкарыстоўваць звычайны код на JavaScript. Напрыклад, для ўмоўнага рэндэрынгу JSX можна ўжываць аператар if:

let content;
if (isLoggedIn) {
  content = <AdminPanel />;
} else {
  content = <LoginForm />;
}
return (
  <div>
    {content}
  </div>
);

Калі вы аддаяце перавагу больш кампактнаму коду, вы можаце выкарыстоўваць умоўны аператар ?. У адрозненне ад if яго можна выкарыстоўваць у JSX:

<div>
  {isLoggedIn ? (
    <AdminPanel />
  ) : (
    <LoginForm />
  )}
</div>

Калі вам не патрэбна галіна else, можна выкарыстоўваць карацейшы лагічны аператар &&:

<div>
  {isLoggedIn && <AdminPanel />}
</div>

Усе гэтыя спосабы падыходзяць і для задання ўмоў у атрыбутах. Калі вам не знаёмы некаторыя з гэтых сінтаксічных структур JavaScript, вы можаце, для пачатку, заўсёды выкарыстоўваць if...else.

Рэндэрынг спісаў

Для адлюстравання спісаў кампанентаў вам трэба будзе выкарыстоўваць такія магчымасці JavaScript, як цыкл for і функцыя масіву map().

Напрыклад, уявім, што ў вас ёсць масіў прадуктаў:

const products = [
  { title: 'Капуста', id: 1 },
  { title: 'Часнок', id: 2 },
  { title: 'Яблык', id: 3 },
];

Пераўтварыце гэты масіў прадуктаў у масіў элементаў <li> з дапамогай функцыі map() унутры вашага кампанента:

const listItems = products.map(product =>
  <li key={product.id}>
    {product.title}
  </li>
);

return (
  <ul>{listItems}</ul>
);

Звярніце ўвагу, што <li> мае атрыбут key. Для кожнага элемента спісу вам трэба задаваць ключ у выглядзе радка або ліку, які дазволіць адназначна аддзяліць гэты элемент ад астатніх у спісе. Звычайна гэты ключ бярэцца з вашых даных, напрыклад, гэта можа быць ідэнтыфікатар з базы даных. React выкарыстоўвае гэтыя ключы пры дадаванні, выдаленні або змяненні парадку элементаў.

Fork

const products = [
  { title: 'Капуста', isFruit: false, id: 1 },
  { title: 'Часнок', isFruit: false, id: 2 },
  { title: 'Яблык', isFruit: true, id: 3 },
];

export default function ShoppingList() {
  const listItems = products.map(product =>
    <li
      key={product.id}
      style={{
        color: product.isFruit ? 'magenta' : 'darkgreen'
      }}
    >
      {product.title}
    </li>
  );

  return (
    <ul>{listItems}</ul>
  );
}

Апрацоўка падзей

Вы можаце рэагаваць на падзеі, аб’яўляючы ўнутры вашых кампанентаў функцыі апрацоўшчыкаў падзей:

function MyButton() {
  function handleClick() {
    alert('Мяне націснулі!');
  }

  return (
    <button onClick={handleClick}>
      Націсніце мяне
    </button>
  );
}

Звярніце ўвагу, што onClick={handleClick} не мае круглых дужак у канцы! Не выклікайце функцыю апрацоўшчыка падзей: вам трэба толькі перадаць яе. React выкліча ваш апрацоўшчык падзей, калі карыстальнік націсне кнопку.

Абнаўленне экрана

Часта вам можа спатрэбіцца, каб ваш кампанент «запомніў» некаторую інфармацыю і адлюстраваў яе. Напрыклад, вы хочаце падлічыць, колькі разоў націскалася кнопка. Для гэтага дадайце стан да вашага кампанента.

Спачатку імпартуйце useState з React:

import { useState } from 'react';

Цяпер вы можаце аб’явіць пераменную стану ўнутры вашага кампанента:

function MyButton() {
  const [count, setCount] = useState(0);
  // ...

useState верне вам дзве рэчы: бягучы стан (count) і функцыю, якая дазваляе абнаўляць яго (setCount). Вы можаце даць ім любыя назвы, але прынята пісаць [something, setSomething].

Пры першым паказе кнопкі count будзе 0, таму што вы перадалі 0 у useState(). Для змены стану выклічце setCount() і перадайце туды новае значэнне. Націсканне на гэту кнопку павялічыць лічыльнік:

function MyButton() {
  const [count, setCount] = useState(0);

  function handleClick() {
    setCount(count + 1);
  }

  return (
    <button onClick={handleClick}>
      Націснута разоў: {count}
    </button>
  );
}

React зноў выкліча функцыю вашага кампанента. На гэты раз count будзе роўны 1, затым 2, і гэтак далей.

Калі вы рэндэрыце адзін і той жа кампанент некалькі разоў, то ў кожнага з іх будзе свой стан. Паспрабуйце націснуць кожную кнопку паасобку:

Fork

import { useState } from 'react';

export default function MyApp() {
  return (
    <div>
      <h1>Лічыльнікі, якія абнаўляюцца асобна</h1>
      <MyButton />
      <MyButton />
    </div>
  );
}

function MyButton() {
  const [count, setCount] = useState(0);

  function handleClick() {
    setCount(count + 1);
  }

  return (
    <button onClick={handleClick}>
      Націснута разоў: {count}
    </button>
  );
}

Звярніце ўвагу на тое, як кожная кнопка «запамінае» свой уласны стан count і не ўплывае на іншыя кнопкі.

Выкарыстанне хукаў

Функцыі, чые назвы пачынаюцца з use, называюцца хукамі. useState — гэта ўбудаваны хук у React. У даведцы па API можна знайсці іншыя ўбудаваныя хукі. Таксама, вы можаце пісаць свае ўласныя хукі, сумяшчаючы іх з ужо існуючымі.

Хукі маюць больш абмежаванняў, чым іншыя функцый. Хукі могуць выклікацца толькі у пачатку вашых кампанентаў (або іншых хукаў). Калі вам патрэбны useState ва ўмове ці цыкле, стварыце новы кампанент і выкарыстоўвайце яго там.

У папярэднім прыкладзе кожны кампанент MyButton меў свой уласны незалежны count, і калі націскалася кожная кнопка, мяняўся толькі count для націснутай кнопкі:

Дыяграма, якая паказвае дрэва з трох кампанентаў, адзін бацькоўскі з надпісам MyApp і два даччыныя з надпісам MyButton. Абодва кампаненты MyButton утрымліваюць лік з нулявым значэннем. — Першапачаткова ў кожнага `MyButton` стан `count` роўны `0`

Тая ж дыяграма, што і папярэдняя, з вылучаным лікам першага даччынага кампанента MyButton, што паказвае націсканне і павялічэнне count да адзінкі. Другі кампанент MyButton па-ранейшаму змяшчае нулявое значэнне. — Першы `MyButton` абнаўляе свой `count` да `1`

Аднак, часта ўзнікаюць сітуацыі, калі вам трэба, каб кампаненты «мелі агульныя даныя і заўсёды абнаўляліся разам».

Для таго, каб абодва кампаненты MyButton адлюстроўвалі аднолькавы count і абнаўляліся разам, вам трэба перамясціць стан ад асобных кнопак «уверх» да бліжэйшага кампанента, які змяшчае гэтыя кампаненты.

У гэтым прыкладзе гэта кампанент MyApp:

Дыяграма, якая паказвае дрэва з трох кампанентаў, адзін бацькоўскі з надпісам MyApp і два даччыныя з надпісам MyButton. MyApp змяшчае нулявое значэнне лічыльніка, якое перадаецца абодвум кампанентам MyButton, якія таксама паказваюць нулявое значэнне. — Першапачаткова стан `count` кампанента `MyApp` роўны `0` і перадаецца абодвум даччыным кампанентам

Тая ж дыяграма, што і папярэдняя, з вылучаным лікам бацькоўскага кампанента MyApp, што паказвае націсканне і павялічэнне count да адзінкі. Кірунак да абодвух даччыных кампанентаў MyButton таксама вылучаны, і значэнне лічыльнікаў ў кожным даччыным элементе раўно аднаму, што паказвае, што значэнне было перададзена. — Пасля націскання `MyApp` абнаўляе свой стан `count` на `1` і перадае яго абодвум даччыным кампанентам

Цяпер, калі вы націснеце адну з кнопак, count у MyApp зменіцца, што зменіць значэнні лічыльнікаў у абодвух кампанентах MyButton. Вось як гэта можна запісаць у кодзе.

Спачатку перамясціце ўверх стан з MyButton у MyApp:

export default function MyApp() {
  const [count, setCount] = useState(0);

  function handleClick() {
    setCount(count + 1);
  }

  return (
    <div>
      <h1>Лічыльнікі, якія абнаўляюцца асобна</h1>
      <MyButton />
      <MyButton />
    </div>
  );
}

function MyButton() {
  // ... мы перамяшчаем код адсюль ...
}

Затым перадайце стан на ўзровень ніжэй з MyApp у кожны MyButton разам з агульным апрацоўшчыкам націсканняў. Вы можаце перадаць інфармацыю ў MyButton з дапамогай фігурных дужак JSX такім жа чынам, як вы гэта рабілі з убудаванымі тэгамі накшталт <img>:

export default function MyApp() {
  const [count, setCount] = useState(0);

  function handleClick() {
    setCount(count + 1);
  }

  return (
    <div>
      <h1>Лічыльнікі, якія абнаўляюцца разам</h1>
      <MyButton count={count} onClick={handleClick} />
      <MyButton count={count} onClick={handleClick} />
    </div>
  );
}

Інфармацыя, якую вы перадаяце такім чынам, называецца пропсамі (props). Цяпер кампанент MyApp мае стан count і апрацоўшчык падзеі handleClick і перадае абодва ў якасці пропсаў кожнай кнопцы.

Нарэшце, змяніце кампанент MyButton так, каб ён счытваў пропсы, якія яму перадалі з яго бацькоўскага кампанента:

function MyButton({ count, onClick }) {
  return (
    <button onClick={onClick}>
      Націснута разоў: {count}
    </button>
  );
}

Калі вы націскаеце кнопку, спрацоўвае апрацоўшчык onClick. У кожнай кнопцы ў якасці значэння пропсаў onClick зададзена функцыя handleClick з кампанента MyApp, там выконваецца код гэтай функцыі. Гэты код выклікае setCount(count + 1), што павялічвае пераменную стану count. Новае значэнне count перадаецца ў якасці пропсаў кожнай кнопцы, такім чынам усе кнопкі будуць паказваць гэтае новае значэнне. Гэта называецца «падніманнем стану ўверх». Паднімаючы стан уверх, вы робіце яго агульным для ўсіх кампанентаў.

Fork

import { useState } from 'react';

export default function MyApp() {
  const [count, setCount] = useState(0);

  function handleClick() {
    setCount(count + 1);
  }

  return (
    <div>
      <h1>Лічыльнікі, якія абнаўляюцца разам</h1>
      <MyButton count={count} onClick={handleClick} />
      <MyButton count={count} onClick={handleClick} />
    </div>
  );
}

function MyButton({ count, onClick }) {
  return (
    <button onClick={onClick}>
      Націснута разоў: {count}
    </button>
  );
}

Наступныя крокі

Цяпер вы ведаеце асновы таго, як пісаць код на React!

Азнаёмцеся з інструкцыяй, каб прымяніць на практыцы атрыманыя веды і стварыць сваю першую міні-праграму на React.

NextTutorial: Tic-Tac-Toe

Хуткі старт

You will learn

Стварэнне і ўкладанне кампанентаў

Напісанне разметкі з дапамогай JSX

Дадаванне стыляў

Адлюстраванне даных

Умоўны рэндэрынг

Рэндэрынг спісаў

Апрацоўка падзей

Абнаўленне экрана

Выкарыстанне хукаў

Абмен данымі паміж кампанентамі

Наступныя крокі